Η ΑΛΩΣΗ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ

29 Μαΐου 1453, ἡ Πόλις ἐάλω…

Μετά τη λήξη της Τέταρτης Σταυροφορίας το 1204 και την κατάληψη της Κωνσταντινούπολης από τους Σταυροφόρους, η Βυζαντινή Αυτοκρατορία άρχισε να καταρρέει. Τα λατινικά αλλά και τα ελληνικά κράτη που ιδρύθηκαν πάνω στα ερείπιά της, έδωσαν άλλη φυσιογνωμία στην ενιαία έως τότε χριστιανική Ανατολή και διευκόλυναν τις επεκτατικές κινήσεις των Αράβων και των Τούρκων. Η  κατάληψη της Καλλίπολης το 1354 από τους Οθωμανούς, οδήγησε σταδιακά στην περικύκλωση του Βυζαντίου, το οποίο έγινε το 1373 φόρου υποτελές στον Οθωμανό σουλτάνο. Οι εμφύλιες διαμάχες, η ύπαρξη ενωτικών και ανθενωτικών, η απροθυμία των ευρωπαϊκών χριστιανικών κρατών να βοηθήσουν και η επιθετικότητα τόσο του Μουράτ Β΄ όσο και του διαδόχου του, Μωάμεθ Β΄ του Πορθητή, οδήγησαν από τις αρχές του 1453 στην κατάληψη της Κωνσταντινούπολης.

Στις 7 Απριλίου ο Σουλτάνος κήρυξε επίσημα την πολιορκία της. Ο πολυάριθμος στρατός του, το οργανωμένο σχέδιο και η αφύλακτη Κερκόπορτα από την πλευρά του Κεράτιου Κόλπου, έφεραν τη Άλωση της άλλοτε κραταιάς Βασιλεύουσας το πρωί της 29^ης Μαΐου 1453, ημέρα Τρίτη, ύστερα από 55 ημέρες σκληρής πολιορκίας. Τι κι αν ο αυτοκράτορας Κωνσταντίνος ΙΑ΄ προσπαθούσε απεγνωσμένα να αντιμετωπίσει τον λυσσαλέο εχθρό… Όμως δεν τα κατάφερε… Έπεσε σαν ένας απλός στρατιώτης. Οι σφαγές και οι λεηλασίες διήρκεσαν τρεις ολόκληρες ημέρες. Εκκλησίες λεηλατήθηκαν, ιερά κειμήλια βεβηλώθηκαν, βιβλία κάηκαν, χιλιάδες άνθρωποι θανατώθηκαν.

Μπορεί η Άλωση να τραυμάτισε την υπερηφάνεια των Ελλήνων, ωστόσο, σύντομα άρχισε να διαμορφώνεται η ελπίδα της Ανάστασης του Γένους ενώ η πνευματική παράδοση και ο λαμπρός πολιτισμός προετοίμασαν την πνευματική και καλλιτεχνική αναγέννηση της Ευρώπης. Και όπως χαρακτηριστικά αναφέρει το παραδοσιακό Ποντιακό τραγούδι – θρήνος:

ἡ Ρωμανία ’περασεν

ἡ Ρωμανία ’πᾶρθεν

Ἡ Ρωμανία κι ἄν ’περασεν

ἀνθεῖ καί φέρει κι ἄλλο.