Ιστορική γνώση: terra incognita για τους Έλληνες

Πρόσφατες έρευνες έδειξαν ότι πολλοί Έλληνες αγνοούν ακόμη και κεφαλαιώδους σημασίας ιστορικά γεγονότα και ότι γενικότερα το επίπεδο των ιστορικών γνώσεων τους δεν είναι τιμητικό. Με αφορμή το γεγονός αυτό ως Δημοσιογραφική Ομάδα αποφασίσαμε να αναδείξουμε τη σημασία της ιστορικής γνώσης.

Ψάχνουμε τη λέξη σε βάθος και μαθαίνουμε ότι η λέξη «ιστορία» προέρχεται από το ρήμα «οίδα» των αρχαίων ελληνικών, που σημαίνει «γνωρίζω». Έτσι, ετυμολογικά και εννοιολογικά καθίσταται συνώνυμη της γνώσης. Καθώς τα ιστορικά γεγονότα καθρεφτίζουν την ανθρώπινη συμπεριφορά, η ιστορική ανάλυση προσφέρει κάτι πολύ περισσότερο από απλές πληροφορίες: μέσα από αυτή μαθαίνουμε τους κανόνες συμπεριφοράς και τις ανάγκες που οδήγησαν στα γεγονότα και στη συνέχεια την εξήγηση του παρόντος ή και την πρόβλεψη του μέλλοντος.

Μέσα από την Ιστορία καταλαβαίνουμε το ρόλο που διαδραμάτισε η χώρα μας στις ιστορικές εξελίξεις, τη συνεισφορά της στον πολιτισμό, γεγονός που τονώνει την εθνική μας μνήμη και βοηθά στη διατήρηση της εθνικής μας ταυτότητας. Έτσι, μπορούμε να αποφύγουμε την αλλοίωση της εθνικής μας φυσιογνωμίας και την ξενομανία που μας διακρίνει ως λαό!

Παράλληλα, μέσα από την αντικειμενική διδασκαλία της Ιστορίας μαθαίνουμε και τις αδυναμίες μας, τις κακές στιγμές, τις δικές μας αδικίες, τις ελληνικές βιαιοπραγίες, τους δικούς μας κατακτητικούς πολέμους, με αποτέλεσμα να μην πέφτουμε θύματα της εθνικής δημαγωγίας και των πατριδοκάπηλων, να μη γινόμαστε εθνικά νάρκισσοι και να μην υιοθετούμε εθνικιστικές τάσεις και θεωρίες περί ανωτερότητας της φυλής μας. Δηλαδή μέσα από τη γνώση της Ιστορίας συνειδητοποιούμε και τη συνεισφορά των άλλων λαών στον παγκόσμιο πολιτισμό και μαθαίνουμε να σεβόμαστε τους «άλλους» και να υιοθετούμε ένα υγιές διεθνιστικό πνεύμα.

Ακόμη, κατανοούμε τις πραγματικές αιτίες των εθνικών καταστροφών, ώστε να μάθουμε από τα λάθη μας και να μην τα επαναλάβουμε ως έθνος στο παρόν και στο μέλλον. Άλλωστε, μόνο ο κάτοχος της ιστορικής γνώσης μπορεί να είναι σωστός πολίτης, με ορθά κριτήρια και ενεργή σκέψη. Τέλος, μέσα από την Ιστορία αντλούμε αξίες, εμπνεόμαστε από υψηλά ιδανικά, υιοθετούμε ως πρότυπα ανθρώπους που σημάδεψαν θετικά την πορεία της ανθρωπότητας.

Τα έθνη πρέπει να θυμούνται για να διδάσκονται, έγραφε ο Θουκυδίδης. Και η μνήμη του έθνους τρέφεται με τη γνώση της ιστορίας. Το δικό μας έθνος φαίνεται ότι δεν έχει αντιληφθεί αυτή την αλήθεια. Η ιστορική του μνήμη ατροφεί, μαζί της και η εθνική. Κι όσο αυτό θα συνεχίζεται τόσο η πιθανότητα επανάληψης της ιστορίας ως τραγωδία – για να θυμηθούμε και τον Μαρξ – θα πολλαπλασιάζεται.

Ομάδα σύνταξης:

Μάνος Αλεξόπουλος

Αλίκη Φερεκίδη

Γεράσιμος Χαλαντζούκας

Ελεάνα Χρυσανθοπούλου